Revitup.Direct Blog

---

Η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) και ειδικότερα η Γενετική ΤΝ (GAI) αλλάζουν ριζικά τον κόσμο της εργασίας στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του LinkedIn Economic Graph («AI in the EU: 2024 Trends and Insights»), η συγκέντρωση ταλέντου AI στην ΕΕ έχει αυξηθεί κατά 124% από το 2016, αλλά εξακολουθεί να αποτελεί μόλις 0,41% του εργατικού δυναμικού. Αυτό δείχνει ότι, παρά την εντυπωσιακή ανάπτυξη, η τεχνητή νοημοσύνη παραμένει ακόμη μια εξειδικευμένη περιοχή. 

Τι είναι η Γενετική Τεχνητή Νοημοσύνη (Generative AI) 
Η Γενετική ΤΝ είναι ένας κλάδος της τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιεί προχωρημένα μοντέλα για τη δημιουργία νέου περιεχομένου — όπως κείμενα, εικόνες, μουσική ή ακόμη και κώδικα — που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν αποκλειστικά ανθρώπινη δημιουργία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (π.χ. ChatGPT) και εργαλεία που παράγουν εικόνες από περιγραφές. Η Γενετική ΤΝ δεν αντικαθιστά απλώς υπάρχουσες διεργασίες· ανοίγει νέους δρόμους για παραγωγικότητα, καινοτομία και αυτοματοποίηση. 

Η ανισότητα στις δεξιότητες είναι ξεκάθαρη. Το Λουξεμβούργο, η Φινλανδία και η Γερμανία κρατούν τα σκήπτρα στο ποσοστό ταλέντου AI, ενώ η Λιθουανία, η Κύπρος και η Εσθονία — παρά την εντυπωσιακή πρόοδό τους — δεν έχουν ακόμη φτάσει τα επίπεδα των πρωτοπόρων σε απόλυτο αριθμό. Ο κλάδος της Τεχνολογίας εξακολουθεί να απορροφά το μεγαλύτερο κομμάτι του ταλέντου, με τις χρηματοοικονομικές και επαγγελματικές υπηρεσίες να επιταχύνουν. Αυτή η ανισομερής κατανομή δείχνει πως η Ευρώπη χρειάζεται στοχευμένες πολιτικές ανάπτυξης δεξιοτήτων, αν θέλει να αποφύγει ένα «ψηφιακό χάσμα» που θα φρενάρει την ανταγωνιστικότητά της. 

Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό είναι το ενδιαφέρον για την Υπεύθυνη AI. Στην Ευρώπη, η δεξιότητα «Responsible AI» βρίσκεται στην 8η θέση των ταχύτερα αναπτυσσόμενων δεξιοτήτων που προστίθενται στα προφίλ των επαγγελματιών, ενώ παγκοσμίως κατατάσσεται στην 14η θέση. Αυτό δείχνει ότι οι Ευρωπαίοι επαγγελματίες κινούνται πιο γρήγορα από τον παγκόσμιο μέσο όρο στην εκμάθηση και υιοθέτηση πρακτικών που διασφαλίζουν ασφαλή, ηθική και αξιόπιστη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. 

Τι είναι η Υπεύθυνη Τεχνητή Νοημοσύνη (Responsible AI) 
Πρόκειται για την αρχή ότι η ΤΝ πρέπει να αναπτύσσεται και να χρησιμοποιείται με ασφάλεια, διαφάνεια και δικαιοσύνη. Περιλαμβάνει πρακτικές που διασφαλίζουν πως τα συστήματα ΤΝ δεν προκαλούν διακρίσεις, σέβονται την ιδιωτικότητα, λειτουργούν με ανθρώπινη επίβλεψη και λαμβάνουν υπόψη τον κοινωνικό και περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο. Με λίγα λόγια, σημαίνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να είναι ηθική, αξιόπιστη και επωφελής για την κοινωνία. 

Η λεγόμενη «δίδυμη μετάβαση» — ψηφιακή και πράσινη — είναι επίσης εμφανής: 8,1% των επαγγελματιών AI στην ΕΕ διαθέτουν ήδη πράσινες δεξιότητες, ξεπερνώντας το Ηνωμένο Βασίλειο (7,4%) και τις ΗΠΑ (5,8%). Αυτό δείχνει ότι η Ευρώπη συνδυάζει τεχνολογική και περιβαλλοντική πρόοδο με τρόπους που μπορούν να δημιουργήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. 

Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν: μόνο 26,3% των επαγγελματιών AI είναι γυναίκες—χαμηλότερο ποσοστό από ΗΠΑ (29,8%) και ΗΒ (27,7%) — και με τον σημερινό ρυθμό θα χρειαστούν 162 χρόνια για ισότητα. Ορισμένες χώρες ξεχωρίζουν θετικά: Ρουμανία (33,9%), Φινλανδία (33,8%) και Γαλλία (32%) εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά γυναικείας παρουσίας στο ταλέντο AI. Αντίθετα, Γερμανία (20,7%), Αυστρία (20,9%) και Τσεχία (20,3%) βρίσκονται χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ. 

Η Γενετική ΤΝ αναμένεται να επιταχύνει δραματικά τις αλλαγές στις απαιτούμενες δεξιότητες: μέχρι το 2030, 67% των δεξιοτήτων που απαιτούνται σήμερα θα έχουν αλλάξει. Το 28% των θέσεων εργασίας μπορεί να ενισχυθεί από GAI, το 33% κινδυνεύει να διαταραχθεί και το 39% θεωρείται σχετικά ασφαλές. Οι τομείς με τη μεγαλύτερη έκθεση περιλαμβάνουν την Τεχνολογία (75%), τις Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες (74%), τα Καταλύματα & Εστίαση (72%) και τις Επαγγελματικές Υπηρεσίες (72%). Γυναίκες και νεότεροι εργαζόμενοι (Gen Z) είναι πιθανό να επηρεαστούν δυσανάλογα—αλλά οι Gen Z εμφανίζονται πιο έτοιμοι να προσαρμοστούν χάρη στην εξοικείωση τους με τις νέες τεχνολογίες. 

Η εκρηκτική αύξηση της υιοθέτησης εργαλείων όπως το ChatGPT και το Copilot — 80 φορές περισσότερη προσθήκη δεξιοτήτων AI το 2023 έναντι του 2022 — δείχνει ότι το ευρωπαϊκό εργατικό δυναμικό είναι πρόθυμο να πειραματιστεί και να εξελιχθεί. 

Συμπεράσματα 

Η έρευνα του LinkedIn δείχνει ότι, αν και η Ευρώπη έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο στην ανάπτυξη ταλέντου AI (αύξηση 124% από το 2016), η τεχνητή νοημοσύνη παραμένει μια εξειδικευμένη δεξιότητα, που αφορά μόλις το 0,41% του εργατικού δυναμικού. Η ανισομερής κατανομή δεξιοτήτων μεταξύ χωρών, το έντονο έμφυλο χάσμα (26,3% γυναίκες στο AI ταλέντο) και οι μεγάλες διαφορές ανάμεσα σε κλάδους και δημογραφικές ομάδες αποκαλύπτουν ένα περιβάλλον ανισότητας. Παράλληλα, η Γενετική ΤΝ επιταχύνει τις αλλαγές στις απαιτούμενες δεξιότητες—μέχρι το 2030 το 67% αυτών θα είναι διαφορετικό—και αυξάνει τον κίνδυνο διατάραξης για το 33% των θέσεων εργασίας. Ωστόσο, η Ευρώπη παρουσιάζει πλεονέκτημα στην Υπεύθυνη AI και στις πράσινες δεξιότητες, ενώ η ταχεία υιοθέτηση εργαλείων όπως το ChatGPT δείχνει ότι οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις διαθέτουν προσαρμοστικότητα και δυναμισμό. 

Προτάσεις 

Για να διασφαλίσει την ανταγωνιστικότητά της, η ΕΕ πρέπει να επενδύσει συστηματικά στην αναβάθμιση και επανακατάρτιση δεξιοτήτων, συνδυάζοντας τεχνική εκπαίδευση AI με soft skills όπως ηγεσία, συνεργασία και δημιουργική επίλυση προβλημάτων. Απαιτούνται ισχυρότερες πολιτικές για τη μείωση του έμφυλου χάσματος (μέσω υποτροφιών, mentoring και ευέλικτης εργασίας), καθώς και σύνδεση των πράσινων και ψηφιακών στρατηγικών για βιώσιμη ανάπτυξη. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να χαρτογραφήσουν τους ρόλους τους με βάση την έκθεσή τους στη Γενετική ΤΝ και να προετοιμάσουν τους εργαζόμενους για τις αλλαγές, ενώ η δημιουργία μιας «Ένωσης Δεξιοτήτων» και η συνεχής παρακολούθηση δεδομένων θα επιτρέψουν στην Ευρώπη να προσαρμόζει έγκαιρα τις πολιτικές της και να αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης.